Ciepłomierz to urządzenie pomiarowe, którego przeznaczeniem jest mierzenie ilości przepływającej energii cieplnej. Wskazania ciepłomierza pozwalają na rozliczenie kosztów ciepła między dostawcą a klientem. Energia cieplna mierzona jest w gigadżulach (GJ) lub kilowatogodzinach (kWh). Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, ciepłomierze i wodomierze są przyrządami pomiarowymi podlegającymi obowiązkowej prawnej kontroli metrologicznej.
Podzielniki kosztów ciepła nie są urządzeniami pomiarowymi, nie podlegają wiec legalizacji. Ich wskazania nie pokazują ilości jednostek ciepła odebranego przez grzejnik, na którym zostały zainstalowane. Pozwalają jednak obliczyć udział poszczególnych grzejników w ogólnej ilości ciepła dostarczanego do całego budynku.
Na termostat składają się głowica i zawór termostatyczny. Pierwszy z komponentów jest odpowiedzialny za umożliwienie przepływu cieczy ogrzewającej płytę grzejną urządzenia. Drugi, zawór termostatyczny jest odpowiedzialny za regulowanie pracy głowicy. Możliwe jest to dzięki materiałowi termokurczliwemu, którym wypełnione jest wnętrze zaworu, i sprężynie napierającej na głowicę.
Jeśli jest chłodno w pomieszczeniu, materiał wewnątrz zaworu oddziałuje na sprężynę w taki sposób, że ta pozwala głowicy na umożliwienie jej obiegu wody. Efektem tego jest nagrzanie się urządzenia. I przeciwnie – im w salonie czy pokoju jest cieplej, tym głowica skuteczniej uniemożliwia przepływ cieczy i rozgrzana uprzednio powierzchnia grzejnika wychładza się, co wpływa na obniżenie temperatury w pomieszczeniu.
Na pokrętle termostatu znajdują się oznaczenia cyfrowe i graficzne. Dolną granicę zakresu temperatur wyznacza śnieżynka. Jeśli ustawimy termostat w tej pozycji, wnętrze wychłodzi się, ale tylko do 6–7 stopni Celsjusza. Poniżej temperatura nie spadnie i instalacji nie grozi awaria z powodu zamarznięcia wody w rurkach.
Każda z cyfr umieszczonych kolejno na gałce odpowiada temperaturze, od 11 stopni (oznaczenie: 1) do 28 (oznaczenie: 5, w niektórych modelach: 6). Pamiętajmy, że termostat odczytuje i reaguje na temperaturę w jego najbliższym otoczeniu. Jeśli zakryjesz grzejnik wraz z termostatem na przykład zasłoną okienną, powietrze tuż nad grzejnikiem gwałtownie się ociepli. Wówczas termostat doprowadzi do obniżenia temperatury.
Rozliczenie kosztów energii cieplnej na poszczególne lokale leży już w gestii właściciela budynku, Spółdzielni Mieszkaniowej, Administratora/Zarządcy, który jest zobligowany do opracowania w tym zakresie wewnętrznego regulaminu zgodnie z ustawą Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r. (Dz. U. rok 2012. Poz. 1059) Art. 45a.